Bij een scheiding of het beëindigen van een relatie waarbij kinderen betrokken zijn, kiezen veel ouders voor co-ouderschap. Dit houdt meestal in dat beide ouders ongeveer evenveel tijd voor de kinderen zorgen. Co-ouderschap heeft niet alleen praktische gevolgen, maar ook belangrijke fiscale en financiële gevolgen. In deze bijdrage zet ik de belangrijkste aandachtspunten op een rij rondom belastingzaken en toeslagen bij co-ouderschap.
Wat is co-ouderschap in fiscale zin?
De belastingdienst kent de term co-ouderschap niet officieel. Wat relevant is voor toeslagen en belastingzaken, is of een kind bij beide ouders op hetzelfde adres staat ingeschreven of dat het kind op één adres staat ingeschreven en hoe de zorgverdeling is.
In de praktijk wordt vaak gekeken naar:
- De zorgregeling: is de zorg min of meer gelijk verdeeld?
- Ligt deze schriftelijk vast in een ouderschapsplan of beschikking van de rechter?
- De inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP): waar staat het kind officieel ingeschreven?
Kinderbijslag en kindgebonden budget
Kinderbijslag: de Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaalt de kinderbijslag aan één ouder. Bij co-ouderschap kun je in overleg bepalen wie dit ontvangt.
Kindgebonden budget: deze toeslag van de belastingdienst wordt betaald aan de ouder bij wie het kind staat ingeschreven. Ook in geval van co-ouderschap. Of u recht heeft op kindgebonden budget hangt af van uw inkomen dan wel het gezamenlijke inkomen van u en uw toeslagpartner.
Kinderopvangtoeslag
Bij co-ouderschap kunnen beide ouders kinderopvangtoeslag aanvragen, ieder voor de opvanguren tijdens zijn of haar zorgdagen. Voorwaarde is dat beide ouders werken of studeren (of een andere geldige reden hebben voor opvang).
Let op:
- Ieder vraagt apart toeslag aan.
- Geef het juiste aantal opvanguren op dat bij jouw zorgdagen hoort.
Huurtoeslag en zorgtoeslag
Deze toeslagen zijn individueel en hebben meestal geen directe relatie met co-ouderschap. Wel kan de aanwezigheid van een kind op het adres invloed hebben op de hoogte van de huurtoeslag.
Belangrijk
- Bij co-ouderschap telt een kind voor de huurtoeslag alleen mee als het kind bij jou staat ingeschreven.
- De hoogte van de toeslagen hangt af van jouw inkomen en vermogen.
Heffingskortingen en alimentatie
- Alleenstaande ouderkorting bestaat niet meer sinds 2015, maar er zijn nog wel andere heffingskortingen zoals de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IAK). Deze kun je mogelijk krijgen als je een kind jonger dan 12 jaar hebt en werk en zorg combineert.
- Betaalde alimentatie: partneralimentatie is aftrekbaar (onder de oude regels, afhankelijk van jaar van scheiding), maar kinderalimentatie niet.
Co-ouderschap en de belastingsdienst: tips
Bij co-ouderschap kan het soms financieel gunstiger zijn om kinderen bij beide ouders in te schrijven (bijvoorbeeld ieder één kind), mits dit past bij de zorgverdeling en het praktisch werkbaar is. Overleg dit goed met je ex-partner én controleer wat dit betekent voor toeslagen.
Spreek met je ex-partner goed af wie wat aanvraagt. Misverstanden kunnen leiden tot terugvorderingen.
Houd de verdeling van de zorg goed bij; bij toeslagcontroles kan de belastingdienst hiernaar vragen.
Geef veranderingen in zorgregeling of inschrijving van het kind direct door aan de belastingdienst en SVB.
Zorg ervoor dat alleen u uw DigiD nog kunt gebruiken en wijzig indien nodig uw wachtwoord.
Een paar voorbeelden
Voorbeeld 1: co-ouderschap met gelijke zorgverdeling
Lars en Emma zijn gescheiden en hebben één kind van 6 jaar.
- Het kind woont om en om een week bij Lars en een week bij Emma (zorg 50/50).
- Het kind staat ingeschreven bij Emma.
- Beide ouders werken 4 dagen per week.
Gevolgen:
- Kinderbijslag: Lars en Emma spreken samen af dat Emma de kinderbijslag ontvangt.
- Kindgebonden budget: omdat het kind bij Emma staat ingeschreven, ontvangt zij het kindgebonden budget. Lars krijgt niets, ook al zorgt hij de helft van de tijd.
- Kinderopvangtoeslag: beide ouders kunnen apart kinderopvangtoeslag aanvragen voor de dagen dat hun kind bij hen is en naar de opvang gaat.
- Huurtoeslag: bij Emma telt het kind mee als medebewoner (en kan invloed hebben op de hoogte van de huurtoeslag). Bij Lars telt het kind niet mee omdat het daar niet ingeschreven staat.
Voorbeeld 2: co-ouderschap met inschrijving bij beide ouders
Eva en Tim hebben twee kinderen (8 en 10 jaar).
- De kinderen wonen 50/50 bij beide ouders.
- Eén kind staat ingeschreven bij Eva, het andere kind bij Tim (dit kan bij co-ouderschap om toeslagen eerlijker te verdelen).
- Beide ouders werken.
Gevolgen:
- Kinderbijslag: Eva krijgt kinderbijslag voor het kind dat bij haar staat ingeschreven; Tim voor het andere kind.
- Kindgebonden budget: beide ouders krijgen kindgebonden budget voor het kind dat bij hen staat ingeschreven.
- Kinderopvangtoeslag: beide ouders vragen kinderopvangtoeslag aan voor hun eigen zorgdagen.
- Huurtoeslag: beide ouders kunnen het kind dat bij hen staat ingeschreven meetellen voor de huurtoeslag.
Tot slot
Co-ouderschap vraagt om duidelijke afspraken, niet alleen over de praktische zorg, maar ook over de financiële en fiscale kanten. Overleg met een fiscalist of toeslagenexpert kan verstandig zijn om fouten en onaangename verrassingen te voorkomen.
Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze blog neemt u dan vooral contact op met onze familierechtspecialist mr. Patricia Grosfeld.