Het is een heet hangijzer voor veel werkgevers: hoe om te gaan met een werknemer die onvoldoende functioneert? uiteraard hoeft u niet direct in te zetten op een beëindiging van de arbeidsovereen-komst, maar als u dat wel wilt doen, wat zijn dan de juiste stappen?
Uit de rechtspraak en literatuur volgt een duidelijke lijn die gevolgd dient te worden om tot een rechtsgeldige beëindiging van de arbeidsovereenkomst te komen. Mocht u in overleg niet tot een oplossing komen dan zult u de kantonrechter moeten verzoeken om de arbeidsovereenkomst te ontbinden op grond van ‘disfunctioneren’.
In de wet is opgenomen aan welke voorwaarden voldaan dient te worden. De belangrijkste zijn:
- de werknemer is ongeschikt tot het verrichten van de overeengekomen arbeid;
- de werkgever heeft de werknemer tijdig van het onvoldoende functioneren in kennis gesteld;
- de werkgever heeft de werknemer in voldoende mate in de gelegenheid gesteld zijn functioneren te verbeteren.
Vaststellen dat werknemer ongeschikt is voor zijn werkzaamheden
‘Mijn werknemer functioneert niet’ is een veelgehoorde kreet onder werkgevers, maar waar is dit oordeel op gebaseerd? Waarom functioneert de werknemer niet?
Om vast te kunnen stellen dat een werknemer ongeschikt is voor zijn arbeid moet eerst duidelijk zijn aan welke eisen een werknemer dient te voldoen. Hier gaat het nog wel eens mis. Want wat wordt er nu precies van de werknemer verwacht? Uitdrukkelijk advies is om een helder functieprofiel vast te stellen waarin de taken duidelijk worden beschreven en waarin er concrete en meetbare doelen worden vastgelegd. Op die manier kunt u bijvoorbeeld tijdens functioneringsgesprekken vaststellen of een werknemer wél of niet goed functioneert.
Tijdig in kennis stellen
Om aan dit vereiste te voldoen, is het van belang dat de werknemer niet wordt overvallen door een ontslagaanvraag. De werknemer moet dus tijdig op de hoogte zijn gesteld dat hij niet functioneert. Concrete tips:
- leg schriftelijk vast dat de werknemer onvoldoende functioneert;
- benoem in beoordelingsgesprekken dat er sprake is van onvoldoende functioneren;
- maak het onvoldoende functioneren inzichtelijk aan de hand van concrete voorbeelden en benoem verbeterpunten;
- geef géén tegenstrijdige signalen af. Geef bijvoorbeeld géén salarisverhoging als een werknemer niet functioneert (tenzij dit bijvoorbeeld in een cao is afgesproken).
Gelegenheid bieden om functioneren te verbeteren (verbetertraject)
Wanneer vast staat dat een werknemer onvoldoende functioneert, moet hij in de gelegenheid worden gesteld om zijn functioneren te verbeteren. In de praktijk komt dit erop neer dat een werknemer een verbetertraject moet worden aangeboden. Hier gaat het in de praktijk regelmatig mis. Ofwel wordt er niet eens een verbetertraject aangeboden, ofwel voldoet het verbetertraject niet aan de eisen die er in de rechtspraak en literatuur aan worden gesteld. Gaat u voor een verbetertraject? Zorg er dan in ieder geval dat het de volgende elementen bevat:
- een beschrijving van de tekortkomingen van de werknemer;
- een beschrijving van de concrete en specifieke doelstellingen die de werknemer dient te behalen (SMART);
- termijn waarbinnen de doelen moeten zijn gehaald;
- wijze van ondersteuning van de werknemer;
- evaluatiemomenten;
- gevolgen als het traject niet met succes wordt afgesloten (lees: beëindiging van de arbeidsovereenkomst).
De Hoge Raad heeft eerder geoordeeld dat er niet één traject is dat de formule tot succes is. Echter, indien aan de hiervoor genoemde eisen wordt voldaan, hebt u het dossier op orde en wordt de kans van slagen fors vergroot. Dat het in de praktijk regelmatig mis gaat, blijkt wel uit een recente uitspraak (16 februari 2024) van de rechtbank Midden-Nederland op 16 februari 2024 (ECLI:NL:RBMNE:2024:1232). Het niet duidelijk vastleggen van kritiek op het functioneren en het niet aanbieden van een verbetertraject, leidde tot de conclusie dat het ontbindingsverzoek door de rechter werd afgewezen. Het is dus van groot belang als werkgever om uw voorwerk te doen als u tot ontslag op grond van disfunctioneren wilt komen!
Vragen?
Hebt u vragen naar aanleiding van het voormelde of heeft u andere arbeidsrechtelijke vragen? Neem dan contact met ons op, zodat wij in uw belang kunnen meedenken.