De #MeToo beweging in Nederland werd bekend door The Voice of Holland, NOS Sport en zoals blijkt uit een gelekt onderzoeksrapport van deze week ook in de danswereld. Maar niet alleen in de sector media en journalistiek zijn de misstanden zichtbaar, ook binnen andere bedrijven en organisaties is de aanpak van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag een agendapunt geworden. Goed om te realiseren is dat u als werkgever verplichtingen heeft om te zorgen voor een veilige werkomgeving en voldoende meldmogelijkheden. In dit artikel vindt u praktische tips hiervoor.
Verplichtingen werkgever
In de Arbowet is bepaald dat de werkgever moet zorgen voor de veiligheid en gezondheid van haar werknemers en een daartoe strekkend beleid. Daaronder valt ook de zorg voor de psychosociale arbeidsbelasting (PSA): (seksuele) intimidatie, pesten, agressie of geweld. Artikel 5 lid 1 Arbowet voegt daar nog aan toe dat werkgever een schriftelijke risico-inventarisatie en -evaluatie maakt welke de risico’s voor de werknemer inzichtelijk maakt. De risico’s van de werknemers worden dan verwerkt in een plan van aanpak, zoals bepaald in artikel 5 lid 3 Arbowet.
Maar hoe zorgt u als werkgever voor een veilige werkomgeving?
De werkgever is dus verplicht maatregelen te nemen om onder andere de psychosociale arbeidsbelasting te beperken, of nog beter: te voorkomen. Want ook hier geldt, voorkomen is altijd beter dan genezen. De voornoemde verplichtingen van de werkgever uit de Arbowet vertalen zich in de praktijk naar een door de werkgever op te stellen beleid. De eerste tips zijn dan ook:
- laat een gedragscode opstellen;
- laat een klachtenregeling opstellen;
- wijs (eventueel) een vertrouwenspersoon aan.
Zorg ervoor dat uw leidinggevenden en uw werknemers op de hoogte zijn van het beleid binnen uw organisatie. Een helder beleid en open bedrijfscultuur vormen de basis van een veilige werkomgeving. Zonder beleid komt u bij de rechter niet ver.
Als het dan toch mis gaat, hoe pakt u een melding van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag dan aan?
Goed beleid is een goed begin. Maar zorg dan ook dat dit beleid gevolgd wordt. Anders kan dit u duur komen te staan. Zo heeft het Hof ’s-Hertogenbosch een werkgever onlangs op de vingers getikt, omdat zij onvoldoende actie had ondernomen om de onveilige werksituatie van de werknemer aan te pakken.[1] De werknemer had een melding gemaakt van pestgedrag en seksuele intimidatie door een collega. Een externe klachtencommissie van werkgever heeft de melding deels gegrond verklaard en advies uitgebracht aan de werkgever. Dat advies heeft werkgever volgens het Hof niet dan wel onvoldoende opgevolgd, waardoor zij de onveilige werkomgeving van werknemer in stand hield en daarmee ernstig verwijtbaar heeft gehandeld jegens de werknemer. Naast de transitievergoeding en proceskosten wordt de werkgever veroordeeld tot betaling van een billijke vergoeding van € 197.000,00 en een immateriële schadevergoeding van € 10.000,00. Een dure les voor de werkgever dus.
Kortom, het is de werkgever die actie moet ondernemen. Het onderzoek naar de melding moet zorgvuldig plaatsvinden en de te nemen arbeidsrechtelijke sancties moeten proportioneel zijn. Een valkuil voor werkgevers is te snel oordelen en daarmee schade veroorzaken. Een schorsing/non-actiefstelling levert vaak reputatieschade op en kan een ‘trial by media’ veroorzaken nog voordat de meldingen zijn onderzocht. Men denkt snel ‘waar rook is, is vuur’, maar dat is niet altijd zo. Wanneer de meldingen niet kwalificeren als grensoverschrijdend of wanneer de meldingen niet vast komen te staan na zorgvuldig onderzoek, riskeert de werkgever vernietiging van het ontslag (voorbeeld Rechtbank Rotterdam 12 mei 2023[2]) of, zoals in voornoemde casus, een billijke vergoeding.
Tips werkgever
Een zorgvuldige aanpak van meldingen van grensoverschrijdend gedrag is dus een must. Wij geven u als werkgever dan ook de volgende 3 tips mee:
- laat zorgvuldig (intern of extern) onderzoek uitvoeren;
- waak voor trial by media;
- laat u adviseren over arbeidsrechtelijke sancties (schorsing/non-actiefstelling of, als ultimum remedium: ontslag).
Vragen?
Hebt u vragen naar aanleiding van het voormelde of heeft u andere arbeidsrecht-vragen? Neem dan contact met ons op. Wij denken graag mee.
[1] Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, ECLI:NL:GHSHE:2023:1522.
[2] Rechtbank Rotterdam 122 mei 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:4071.