Indien u gaat scheiden en bent getrouwd in gemeenschap van goederen dan moeten de gemeenschappelijke goederen verdeeld worden. In principe krijgt ieder de helft.
Het kan dan aantrekkelijk lijken om bijvoorbeeld een bankrekening of verzekeringspolis buiten de verdeling te houden, in de wetenschap dat de andere echtgenoot van het bestaan toch niet op de hoogte is.
Per ongeluk verzwijgen
Door bezittingen te verzwijgen benadeel je je partner, hetgeen natuurlijk niet eerlijk is.
Soms gebeurt dat per ongeluk. Als een stel al jaren samen is, zijn ze zelf ook vaak het zicht kwijt op alle polissen en kapitaalverzekeringen die ze ooit hebben afgesloten of afgekocht. Ook door de steeds verdergaande digitalisering raakt men soms het overzicht kwijt. Alle correspondentie gaat per e-mail, en informatie over afgesloten producten loopt via accounts van de desbetreffende maatschappijen. De ouderwetse ordner met daarin alle belangrijke papieren is veelal verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor ontelbaar veel accounts met bijbehorende wachtwoorden. Dus ja, dat er per ongeluk weleens bezittingen over het hoofd worden gezien is begrijpelijk. Komt men daar pas later achter, dan kan daarvan alsnog verdeling gevorderd worden.
Opzettelijk verzwijgen
Als bezittingen echter opzettelijk worden verzwegen ligt dat anders.
Vooral als één van de partners altijd verantwoordelijk was voor de financiële administratie is er vaak sprake van een informatieachterstand bij de ander. Hoe weet je dan zeker dat alle vermogensbestanddelen in de verdeling betrokken worden? Het onderzoek daarnaar is soms een hele klus. Zeker als een echtscheidingsprocedure een strijd is, is er vaak sprake van wantrouwen jegens deze partner. Natuurlijk kan je via de rechter inzage afdwingen in bepaalde documenten, bijvoorbeeld als alleen de andere echtgenoot deze in zijn bezit heeft. Het is echter niet de bedoeling om inzage te verlangen in bijvoorbeeld een complete administratie; het mag geen ‘fishing expedition’ worden. Je moet ongeveer dus wel weten waarnaar je op zoek bent.
De mogelijkheid van het achterhouden van vermogensbestanddelen vond de wetgever zodanig ongewenst dat daar een zware sanctie op is gesteld. De wet bepaalt in dat geval dat als iemand opzettelijk tot de gemeenschap behorend vermogen verzwijgt, zoek maakt of verborgen houdt, hij of zij dat vermogen geheel aan de andere partner verbeurt. Als ‘verzwijger’ loop je dus het risico om je eigen aandeel in het vermogensbestanddeel kwijt raken.
Praktijkvoorbeeld
In een procedure die in november 2019 bij de rechtbank Midden-Nederland speelde hadden partijen de gevolgen van de echtscheiding geregeld in een echtscheidingsconvenant dat was gesloten in 2012. Nadien komt de vrouw erachter dat een polis bij Generali niet in de verdeling is betrokken en zij vordert dat de man de gehele afkoopwaarde aan haar moet voldoen. De rechtbank stelt de vrouw in het gelijk. Uit een brief van Generali van april 2013 blijkt niet alleen dat de man een verzoek tot afkoop had gedaan, maar ook dat de afkoopwaarde € 9.000,00 bedroeg. Volgens de rechtbank zijn er verschillende momenten geweest waarop van de man verwacht had mogen worden dat hij aan de vrouw het bestaan van de polis had gemeld. In plaats daarvan heeft de man, kort na het sluiten van het convenant en de echtscheiding verzocht om afkoop, de afkoop doorgezet, het geld ontvangen en uitgegeven en dit alles stil gehouden. Het verweer van de man dat hij schulden had en het bij hem een financiële chaos was, baat hem niet. Hij moet de gehele afkoopsom aan de vrouw betalen.
Huwelijkse voorwaarden
Ook voor huwelijkse voorwaarden met een verrekenbeding geldt een soortgelijke regel. Als een echtgenoot opzettelijk een tot het te verrekenen vermogen behorend goed verzwijgt, zoek maakt of verborgen houdt, dient de waarde niet te worden verrekend, maar geheel aan de andere echtgenoot te worden vergoed.
Inkeer
Als tijdig tot inkeer wordt gekomen zal de zware sanctie dat het hele vermogensbestanddeel aan de andere echtgenoot wordt verbeurd, niet worden opgelegd. Men moet zich wel realiseren dat indien sprake is van een verdeling van een gemeenschap van goederen, ieder opzettelijk verzwijgen, zoekmaken of achterhouden gevolgen heeft, dus ook als dat is gebeurd vóór de feitelijke verdeling van de gemeenschap. Als sprake is van huwelijkse voorwaarden geldt dat uiterlijk tot het moment van verrekening tot inkeer gekomen kan worden. Dat moment ligt dus later.
“Bezint dus eer ge begint”
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of heeft u andere familierechtelijke vragen neemt u dan gerust contact met ons op.