Kinderen hebben het recht om gehoord te worden tijdens familierechtelijke procedures waarbij beslissingen worden genomen over het kind. Denk aan een scheiding, een omgangsregeling of aan beslissingen over het ouderlijke gezag of alimentatie. De rechtbank roept kinderen van 12 tot 18 jaar per brief op voor een kindgesprek. Bij zaken die alleen over alimentatie gaan worden kinderen vanaf 16 jaar opgeroepen.
Kinderen zijn niet verplicht om gehoor te geven aan de uitnodiging voor het gesprek met de rechter. Ze mogen ook een brief schrijven of zelfs helemaal niets laten horen. Niet ieder kind heeft er ook behoefte aan om zijn of haar stem te laten horen. Het gaat er vooral om dat kinderen daartoe in de gelegenheid worden gesteld.
Een vertrouwelijk gesprek
De ouder(s) mogen niet aanwezig zijn bij het kindgesprek, dat meestal een paar dagen voor de zitting gehouden wordt. Het gesprek vindt plaats onder vier ogen met de rechter en duurt ongeveer 10 minuten. Het gesprek is vertrouwelijk en de rechter zal nooit uitgebreid verslag doen van hetgeen het kind heeft verteld. Tijdens de zitting waar de ouders bij zijn, geeft de rechter het gesprek met het kind slechts kort en zakelijk weer en alleen dan als het kind daar toestemming voor heeft gegeven.
Niet alleen tijdens ruzie
Kinderen worden overigens niet alleen uitgenodigd voor een gesprek als hun ouders het niet met elkaar eens zijn, maar ook als zij het wel met elkaar eens zijn en de gemaakte afspraken in een ouderschapsplan hebben vastgelegd. Naar gelang hun leeftijd, moeten de ouders deze afspraken met hun kinderen bespreken. Hoe ouder de kinderen zijn, des te belangrijker hun mening is.
De rechter beslist
Kinderen bepalen niet de uiteindelijke beslissing van de rechter. Dat zou een veel te zware belasting zijn, maar de rechter luistert wel serieus naar de wensen en ideeën van het kind. Hij laat bij het nemen van zijn beslissing, de wensen van het kind dus wel meewegen, maar zal daar nooit blind op varen. Kinderen kunnen immers niet altijd de gevolgen overzien van bepaalde beslissingen. Daarnaast geldt wel dat, naarmate het kind ouder is, er meer gewicht aan zijn of haar stem wordt gehecht.
Het is dus niet zo dat een kind bijvoorbeeld zelf mag kiezen bij welke ouder hij gaat wonen of zelf bepaalt hoe vaak hij contact met zijn vader of moeder wil, zodra hij 12 jaar is geworden. Dat is nog steeds een hardnekkig misverstand.
Kinderen willen worden gehoord
Artikel 809, eerste lid, van het Wetboek van Rechtsvordering bepaalt daarnaast dat de rechter ook minderjarigen die de leeftijd van 12 jaar nog niet hebben bereikt, in de gelegenheid kan stellen hun mening kenbaar te maken op een door de rechter te bepalen wijze.
Hoewel dat nog niet standaard gebeurt bij alle gerechten, wordt het inmiddels meer en meer de gangbare praktijk om ook kinderen vanaf 8 jaar uit te nodigen voor een gesprek met de rechter. Uit onderzoek is gebleken dat veel kinderen er behoefte een hebben om hun mening te geven om te vertellen bij wie ze bijvoorbeeld willen wonen. Kinderen kunnen dat wel spannend vinden, maar de spanning weegt niet op tegen de wens om gehoord te worden.
Kortom, er wordt rekening gehouden met de mening en wensen van kinderen, maar uiteindelijk beslissen de ouders en als zij er niet uitkomen, de rechter.
Heeft u vragen over het vorenstaande of over andere familierecht zaken? Neemt u dan gerust contact met ons op.